NUNSPEET – De 97- jarige mevrouw Voorbrood woont nog zelfstandig. Ze wandelt elke dag een stukje en ‘s avonds fietst ze een rondje op de home-trainer. Vanwege een oogaandoening moet ze drie keer per dag haar ogen druppelen en dat is nu nét het enige wat ze zelf niet kan.
Door de artrose aan haar handen krijgt ze het flesje niet open. Gelukkig is daar de zorgorganisatie WZU Veluwe die onder andere thuiszorg verleent. Eén van de medewerkers van WZU Veluwe is Marjan Hartevelt. Marjan is Vigger oftewel Verzorgende Individuele Gezondheidszorg. Marjan: ,,Mijn wekker liep vanmorgen om kwart voor zes af en ik ben om zes uur opgestaan. Als ik Stip, onze hond heb uitgelaten en hij ziet dat ik mijn witte jasje aantrek, dan gaat hij in zijn mand liggen. Om kwart voor zeven ga ik me een beetje inlezen en neem ik de agenda even door en om zeven uur stap ik bij de eerste cliënt binnen. Ik ga met de dienstauto of mijn eigen auto, maar als het mooi weer is dan pak ik natuurlijk de fiets. Mijn werkschema kan tot de dag ervoor nog veranderen omdat collega’s ziek zijn, er nieuwe cliënten tussen komen of cliënten in het ziekenhuis zijn opgenomen. De eerste cliënt is doorgaans iemand die graag vroeg geholpen wil worden. Dan gaat het bijvoorbeeld om het aantrekken van steunkousen of een brace of moet ik helpen met douchen. De tijd die ik aan de mensen besteed kan variëren van 10-15 minuten tot 50 minuten. Als mensen steunkousen aanhebben kunnen ze tenminste opstaan. Dat duurt niet lang, maar we hebben ook iemand met een huidziekte en die moet helemaal in gezalfd worden. Die zalf moet dan intrekken en ja, dat duurt dan even. In principe hebben we wel een tijdschema maar als er 15 minuten voor een bepaalde handeling staat en ik ben na 8 minuten klaar, dan ga ik er even bij zitten. De meeste mensen vinden het fijn om even te praten over hoe het gaat. Soms is er iets in de familie gebeurd wat ze kwijt willen. Het is niet alleen belangrijk dat we de verzorging doen, maar het is belangrijk dat we er voor het welzijn zijn. Het staat zelfs op ons jasje: ‘Nabij in welbevinden’. Het sociale en psychische is vaak heel belangrijk. Als ik bijvoorbeeld iemand verzorg die terminaal is, dan vraag ik in de gang meestal aan de partner hoe het met hem of haar gaat en dan zie je die soms helemaal wegtrekken.’’
En dan te bedenken dat Marjan altijd kapper wilde worden! Maar nadat ze als kind een keer bij de kapper zat en iemand met heel vies haar binnen zag komen heeft ze haar plannen veranderd. Uiteindelijk heeft ze eerst in Goes de opleiding VZ gevolgd, daarna vertrok ze naar Scheveningen om daar de opleiding tot ziekenverzorgster te volgen. In die tijd leerde ze haar man Robèrt kennen en verhuisde ze naar Nunspeet. Na een tijdje nachtdiensten te hebben gedraaid in het Kodal, besloot ze om de verkorte avondopleiding voor Vigger te gaan doen.
,, Ik vind het soms best pittig wat ik allemaal zie en meemaak,’’ vervolgt ze. ,,Thuis praat ik er niet veel over, want je zit toch met het beroepsgeheim. Om het te verwerken ga ik graag met Stip in het bos lopen of ik zet de muziek aan in de auto. Het is heel mooi om in de zorg te werken, maar de ene keer is het moeilijker dan de andere keer. Je bent aan sommige mensen gehecht geraakt en als ze dan overlijden is dat moeilijk. Het geeft wel een voldaan gevoel als je het naar je eigen gevoel goed doet of dat cliënten zeggen dat ze het fijn vinden dat ik er was. Een lachje of een knipoogje, dat maakt het werk mooi.’’
De werkdagen van Marjan zijn zeer afwisselend. De werkroutes zijn van zeven tot twaalf uur en van zeven uur tot half vier. Ze moet de hele dag bereikbaar zijn voor alarmeringen van ziekenhuizen, artsen of apothekers die bellen. Sinds een paar maanden kan ze zelf haar rooster invullen, maar dan moet er ook overleg met collega’s plaatsvinden en dat geldt zeker voor de feestdagen.
,,We werken allemaal zelfstandig dus we zien elkaar niet zo veel, maar als er wat is kun je altijd een collega een appje sturen. Kort geleden was er iemand gevallen, die krijg ik alleen niet van de grond en kon ik de GGZ niet bereiken. Na verloop van tijd heb ik de politie maar gebeld en die kwam meteen. We kunnen als collega’s goed op elkaar aan en dat is heel fijn. Daarnaast hebben we een hele fijne wijkverpleegkundige, dat is echt een toppertje,’’ aldus Marjan.
Marjan is onder andere gemachtigd om vitamine B injecties te geven, stoma’s en wonden te verzorgen, pijnpleisters toe te dienen, sondevoeding toe te dienen, katheterzorg te verlenen en nog veel meer. Dat maakt het werk voor haar veelzijdig en interessant. Gedurende de dag is er gelegenheid om in één van de twee kantoortjes een kopje koffie te drinken of materiaal als handschoenen op te halen én er staat een computer. Er is een kantoortje op het van Marleplantsoen en één in de Clockenslag, waar mevrouw Voorbrood woont. Als het tijd is om de ogen van mevrouw Voorbrood te druppelen belt Marjan bij haar aan.
Marjan: ,,We hebben van sommige cliënten wel sleutelkluisjes zodat we zelf naar binnen kunnen gaan, maar als het even kan, bel ik aan zodat ze zelf naar de deur moeten lopen. Een beetje beweging is altijd goed. De medicijnen die ze nodig hebben, hebben de mensen zelf in huis. Soms heb je iets nodig en dan vraag ik altijd of het goed is dat ik bijvoorbeeld iets uit het keukenkastje pak. In het begin vond ik dat een beetje moeilijk want je zit toch aan hun spullen. Ook als ik vaker kom, vraag ik het nog een keertje extra maar vaak hebben de mensen alles klaar liggen om ze te wassen of te douchen.’’
Het flesje met de oogdruppels staat bij mevrouw Voorbrood op tafel, dus het druppelen is zo gepiept. Soms blijft er dan tijd over voor een snel kopje thee of een praatje. ,,Marjan heeft het druk, maar ze maakt toch altijd tijd voor een praatje. Soms komt een collega van haar mijn ogen druppelen en dan valt het me op dat iedereen zo collegiaal is, ook als er bijvoorbeeld iemand ziek is,’’ vertelt mevrouw Voorbrood. Nadat Marjan klaar is bij mevrouw Voorbrood is het tijd om naar huis te gaan. Afhankelijk van haar route kan dat dus ’s middags rond twaalf uur of half vier zijn, maar niet nadat ze via de app haar collega’s heeft gevraagd hoe ver iedereen is. Als ze moet werken laat haar man Stip ‘s middags uit, maar anders gaat ze zelf op pad. ,,Eerlijk gezegd doe ik ’s middags wel eens een tukje als ik zo vroeg ben opgestaan, zeker in de winter,’’ lacht ze. Daarnaast vindt ze het leuk om te zingen bij Canto Felice, puzzelt ze graag en is ze dol op spelletjes. Maar voor een mooie Diamond Painting schuift ze ook graag aan tafel. En voor een vakantie of weekendje weg mag je haar altijd bellen! Doorgaans gaat ze rond half tien, tien uur naar bed. Het vroege opstaan vindt ze het minst leuke van haar werk, maar dat wordt weer goed gemaakt door het allerleukste van haar werk: de omgang met de cliënten!
Door Ank Herstel
Foto’s Maarten van de Biezen
24 uur met…
We komen mensen zoals de wijkagent, dominee, verloskundige of huisarts vaak maar korte tijd in ons leven tegen. In deze nieuwe serie willen we niet alleen een aantal openbare beroepen belichten, maar ook de mens achter het beroep.
Meedoen? Stuur een mail naar redactie@develuwsecourant.nl
