NUNSPEET – Hoe de brandweer een grote rol in zijn leven speelt, dat is het verhaal van verzamelaar Kees Verwijs uit Nunspeet. Het begon niet bepaald positief….de brandweer in het Overijsselse Rijssen hield onaangekondigd een oefening in de basisschool compleet met rookontwikkeling. Voor de 10-jarige Kees een gebeurtenis waar hij angst voor rook aan overhield. Gelukkig niet al te lang want toen een jaar later zijn opa hem een brandweerjas cadeau gaf verdween zijn angst. Kees:,, Of dit als therapie bedoeld was is nooit duidelijk geworden, maar het was voor mij een belangrijke omslag en mijn angst voor brand en rook verdween. Dan wil je als kind meer, bij een jas hoort een helm. Ik ging naar een rommelmarkt en kocht daar voor een paar gulden een helm en die heb ik nog steeds in mijn collectie. Toen begon mijn plezier in het verzamelen van brandweerhelmen en na een tijdje had ik er al een paar honderd. Ik kocht ze via marktplaats en door ruiling met anderen. Nu gaat dat vaak via facebook. En dan is de hele wereld dichtbij. In mijn collectie heb ik nu helmen uit India, Amerika, Ecuador, Australië en eigenlijk overal vandaan. Eerst verzamelde ik alle soorten brandweerhelmen, maar de ruimte thuis was natuurlijk beperkt en dus stelde ik mezelf een limiet. Ik wilde ze niet op elkaar hoeven leggen maar wilde ruimte houden om ze netjes te rangschikken en overzichtelijk te houden. Na verloop van tijd ben ik me meer gaan toeleggen op echt oude helmen. De oudste in mijn collectie is een Franse helm uit 1821. Het is een soort uit de tijd van Napoleon. Ik zoek vooral de oude koperen en leren helmen. Een van de mooie exemplaren is een Griekse officiershelm. De Grieken zijn begin 1900 begonnen met leren helmen en bij parades worden nog steeds deze leren helmen – wel nieuw gemaakt- gebruikt.
Toch heb ik ook wel de helmen van nu. Vrij recent kwam ik bezit van een helm uit een trainingscentrum in Amsterdam, maar deze helmen worden door veel korpsen gebruikt. Wel heb ik ook van de brandweer in Amsterdam nog de eerste helm uit omstreeks 1870 met een leeuwenkop, een heel mooi item. Ook heb ik alle tussentype helmen van Amsterdam, helemaal compleet en dat kunnen weinig verzamelaars zeggen. Daar ben ik best wel trots op”.
De verzameling van Kees Verwijs beperkt zich niet tot de helmen alleen, maar ook bezit hij een aantal leren blusemmers. Bij één van de emmers hoort een heel verhaal. Kees:,,De emmer met het opschrift ,stad 8’ kocht ik bij een mevrouw in Ermelo, maar zij kon mij niet vertellen waar de emmer oorspronkelijk vandaan kwam. Aanvankelijk was het opschrift nauwelijks te ontdekken, maar mijn nieuwgierigheid was gewekt en met veel moeite kwam de term stad 8 te voorschijnen. Toen ben ik natuurlijk gaan zoeken naar de herkomst. De helm bleek afkomstig uit Harderwijk. De term stad 8 was de aanduiding van de wijk waar de helm vandaan kwam. Vroeger waren het geen plaatsnamen, maar wijken.
Bij navraag in het museum in Harderwijk bleek er ook leren blusemmers te hangen in de Grote kerk in Harderwijk. Vroeger stond in de kerk ook een brandpomp als blusmiddel, vandaar ook die emmers, maar die waren overgeschilderd, de mijne is authentiek. Ook ben ik in het bezit van een aantal oude penningen van de brandweer. Bij het uitrukken moest vroeger elke brandweerman een persoonlijk genummerde penning meenemen en bij terugkomst weer inleveren. Het laat zich raden wat er was gebeurd als er na afloop één of meerdere penningen ontbraken….Aan de penningen kon je ook zien of ze hoorden bij een rijk of minder rijk korps. Ook een aantal brandmeesterstokken ontbreken niet. Die werden gebruikt om het publiek op afstand te houden en het ritme van de pomp mee aangegeven”
Het verzamelen van brandweerhelmen leveren soms ook bijzondere verhalen op. Een recent gevonden helm gaat naar het brandweermuseum in Borculo. Kees is als vrijwilliger verbonden aan dit museum. De helm is totaal geruïneerd. Het is hem gelukt om te achterhalen wie de helm heeft gedragen. Kees:,,Ik heb via via contact gehad met de drager, een man op hoge leeftijd, die zijn leven te danken heeft aan het dragen van die helm. Tijdens de uitoefening van zijn functie stortte het gebouw in waar geblust werd en de man werd zwaargewond afgevoerd. Als helmen konden praten……De helm zal in de vitrine komen te liggen met de naam van de drager. Als vrijwilliger draag ik mijn steentje bij om de tentoonstellingen in het museum aantrekkelijk te houden. Elke keer dat ik kom pak ik een ander thema. Onlangs heb ik ,de ademlucht’ gedaan, de helmen zijn gedaan, nu ben ik bezig met de pakken en onlangs heb ik nog een collectie oude brandblussers kunnen ophalen en naar het museum brengen. Zo helpen we elkaar over en weer. Dat is ook en leuke kant van mijn hobby. Om het allemaal wat beheersbaar te houden qua ruimte verkoop ik af en toe weer een aantal of ruil ik met andere verzamelaars. Met mijn verzameling hoef ik niet de grootste te zijn maar wel de uniekste. Ik denk dat dat aardig lukt”.
AG
Dit artikel is het eerst gepubliceerd in de Veluwse Courant als onderdel van de rubriek: De Verzamelaar.
