NUNSPEET – Een gesloten Rooms Katholieke kerk in Nunspeet. Op last van het Bisdom worden er geen diensten meer gehouden om mogelijke verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Recent valt er dus niet zo veel meer uit de kerk te klappen, maar de RK. Kerk kent een bijzondere geschiedenis met dank aan de Belgen.
Toen in de Eerste Wereldoorlog veel Belgen naar Nederland vluchtten werd in Nunspeet een kamp voor hen ingericht, het zogenaamde Belgenkamp. Veel straatnamen in de Oenenburgwijk herinneren nog aan dit vluchtelingenoord. Een volledig zelfvoorzienend kamp, compleet met alle voorzieningen waaronder een Rooms Katholiek kerkje. Ook enkele Nunspeetse katholieke families bezochten hier de mis. Ze hoefden dan niet meer naar Harderwijk, naar de oude Catharine Kerk in de binnenstad. Onder hen de grootouders van Gerard Dörper, die zich binnen de huidige parochie bezighoudt met coördinerende activiteiten. Gerard:,,Mijn grootouders gingen ’s zondags lopend naar Harderwijk. In die tijd moest je nuchter naar de kerk en dan aten ze na afloop bij familie. Voor hen en enkele families was het kerkje in het vluchtelingenoord dus een uitkomst”.
Na het beëindigen van het kamp dienden de Paters Conventuelen bij het bisdom een verzoek in om voor deze Nunspeetse katholieken een eigen ruimte te zoeken. Pastoor Gerritsen uit Harderwijk was hier actief bij betrokken om hen zo uit hun isolement te halen. Na veel moeilijkheden werd toestemming verleend en begon Pater Remigius Pozzi met het zoeken naar een geschikte locatie en hoe aan de nodige financiën te komen. Op de Eperweg stond de villa ,Ruimzicht” te koop, tot dan bewoond door dokter Schut. Met een lening van de Raiffeisenbank in Utrecht van f. 25.000,- en een gift uit de Provinciale kas en particuliere giften, werd het pand aangekocht. Het had veel moeite gekost, want het Aartsbisdom had verboden om te gaan collecteren voor dit doel. Met vele acties en ,bedelpreken’ lukte het om voldoende gelden in te zamelen.
Op 13 mei 1929 werden de pastorie en de kerk ingezegend en kreeg het de naam ,Sint Franciscus’. Als geschenk van de pastoor van Hoogland werd een Heilig Hartbeeld geplaatst in de voortuin. Dit heeft er jarenlang gestaan. Pater Pozzi kreeg toen zijn officiële aanstelling als rector. Hij is dat gebleven tot 1933. Na verschillende opeenvolgende Paters als Pater Bakker en Pater Van Kuyk, werd in 1956 Pater Robertus van Rooy aangesteld. Komend vanuit Zuid-Limburg werd hij, zomaar geplant’ in het diasporagebied Nunspeet. Hij heeft de parochie gediend tot aan zijn pensioen in 1985. Onder zijn ,bewind’ is veel tot stand gekomen. Hij werd opgevolgd door Pastoor Steege, die tot voor enkele jaren de parochie heeft gediend. Met het toenemende toerisme en de komst van de Winkelmankazerne nam het aantal parochianen fors toe. In de zomermaanden werd er een grote legertent naast de kerk geplaatst. Het rectoraat bestond in 1950 inmiddels uit 212 personen., Het werd steeds duidelijker dat er een echte kerk zou moeten komen.
Eigen kerk
Op 5 augustus 1958 werden de eerste plannen bij het bisdom ingediend. Na veel praten, offertes en aanbestedingen ging pas in mei 1961 de eerste spade de grond in. Dat ging niet zonder slag of stoot. In augustus 1959 verzocht het bestuur van de paters Conventuelen aan B&W van Ermelo om een kerkgebouw te mogen oprichten aan de overzijde en ontheffing van de Wederopbouwwet om aan het terrein, bijzondere bestemming’ te geven. De 21-koppige gemeenteraad van de gemeente Ermelo, waaronder Nunspeet viel, ging akkoord met 4 stemmen tegen. De bouw had nogal wat voeten in de aarde. Er was niet zoveel medewerking vanuit de gemeente. Raadsleden gingen op de stoel zitten van het college en de schoonheidscommissie. Gelukkig werd dit opgelost en kon er gebouwd worden.
Op 4 mei 1961 rijdt de eerste grote trailer met bouwmateriaal het terrein op en rijden daarna vrachtwagens af en aan. Op 18 maart 1962 vond de kerkconsecratie plaats door kardinaal Alfrink. De inwijding van de kerk aan de Eperweg was een groots gebeuren. Later hebben de eigen parochianen achter de kerk gezorgd voor een ontmoetingsruimte, ’t Achterom’ en was dit tot voor de coronapandemie volop in gebruik voor verenigingsactiviteiten, het vrouwengilde, zangkoor, en andere kerkelijke activiteiten.
Teruglopende kerkgang
Na een bloeiende periode onder Pastoor Van Rooy en stabiliteit onder Pastoor Steege is, evenals in andere Rooms Katholieke parochies, de kerkgang ook in Nunspeet teruggelopen. Jan Kamp, contactpersoon van de kerk :,,Nu er niemand bij de kerk woont ben ik actief betrokken bij het beheer. De gemeenschap wordt steeds kleiner, we proberen contact te houden met de parochianen. Een kaart, een bezoekje, het wordt nog altijd erg gewaardeerd. Nog Iets horen van de kerk betekent voor mensen nog altijd veel. Zeker in situaties waarin men het moeilijk heeft. Als er niks meer gebeurt is het alsof de kerk niet meer bestaat. Dat willen we zo lang mogelijk overeind houden. Met het vertrek van Pastoor Steege is de terugloop wel verder doorgezet. We kregen toen -wat oneerbiedig gesproken- een vliegende keep’ en dan is de binding een beetje weg. De aanvangstijden veranderen soms en de gang naar de kerk vermindert. Pastores komen om de zoveel tijd volgens een liturgisch rooster om een dienst te doen en dan gaan ze weer. Er ontstaat op deze manier geen binding. Helaas is het een algemene trend binnen de Rooms Katholieke kerk. Voor de corona uitbraak kerkten hier nog ongeveer 35 parochianen. De jongeren haken ook af”.
Dörper en Kamp zien de toekomst van de Rooms Katholieke kerk in Nunspeet niet rooskleurig in. Kamp:,,Met zo’n 35 leden moet je altijd nog proberen de kerk levend te houden, dat is het wel waard. Maar als we nog verder zakken wordt het moeilijk. Uiteindelijk zal het bisdom beslissen over het voortbestaan. Als kleine groep parochianen zorgen we er nu nog voor dat het gebouw goed in stand gehouden wordt. Het is een gemeentelijk monument en we hopen dat het als kerkgebouw in stand kan blijven. Er is wel interesse getoond voor overname. We hopen dat het zijn bestemming als kerk behoudt. Het is voor ons wel een dilemma, je wilt de kerk niet kwijt. Er is natuurlijk altijd sprake van sentiment, maar op een bepaald moment zal ook de zakelijkheid moeten gaan wegen. Zolang het kan zullen we alle moeite doen om kerk te blijven”.
AG
Dit artikel is het eerst gepubliceerd in de Veluwse Courant als onderdeel van de rubriek: Uit de kerk geklapt. Zie voor meer kerken in het verspreidingsgebied van de krant: Uit de kerk geklapt.
