Denken we aan landgoederen in Gelderland dan denken we aan oude adellijke geslachten die soms al eeuwenlang het familiebezit bewonen en alles moeten ondernemen om hun cultureel-historisch erfgoed in stand te kunnen houden.
‘Rijk in grond, maar arm in geld’, is een bekend gezegde waar het de financiële situatie van de bewoners en eigenaren van de soms prachtige landgoederen betreft. Toch zijn de meeste adellijke telgen trots op hun bezit en zij zien het zware werk dat met het onderhoud in verband staat als een logisch gevolg van hun passie: het in stand houden van het familiebezit. Niet alle landgoederen zijn trouwens in het bezit van oude adellijke families, dat bewijst het volgende verhaal over landgoed Het Barrebos in Hulshorst.
Een van de kleinste landgoederen in Gelderland ligt verborgen op de grens tussen Hulshorst en Hierden op de Veluwe. Het is een opengesteld privé landgoed dat sinds 1925 wordt bewoond en met veel toewijding wordt beheerd door de niet-adellijke familie Holdert. Sinds 1984 staat de derde generatie van deze familie aan het roer van het beheer van Het Barrebos. Het is een onbekend landgoed, waar de meeste Veluwenaren nog nooit van gehoord hebben. Het ligt vlak bij het kasteeltje De Essenburgh en het kan zo maar gebeuren dat men tijdens een wandeling plotseling op het 12 hectare grote landgoed komt, waar een eenvoudig wit landhuis staat en waar verspreid over het terrein zich tevens 5 minimalistische huisjes bevinden, die meer als hutten bestempeld kunnen worden. Men spreekt dan ook van de Hutten van het Barrebos. Grootvader Theo Holdert stichtte het Barrebos in 1924 en in die tijd was het landgoed nog een kaal stuk land met een paar oude bomen. Theo Holdert was een idealist en een dromer en had de wens om midden in de natuur te leven waar rust, eenvoud en een gezond leven met natuurlijk voedsel een heilzame werking zouden hebben op de moderne, drukke mens. Hij liet het grote huis en de 5 simpele hutten bouwen welke laatste verhuurd konden worden aan mensen die op zoek waren naar het leven in de natuur, zonder elektriciteit en stromend water, met het toilet in een apart huisje achter de hut. Theo Holdert stichtte samen met zijn vrouw Gerda een minimalistische enclave, ver van de boze buitenwereld. ‘Geld is de bron van alle kwaad’, was het motto.
Theo Holdert werd in 1882 geboren in een welgesteld, streng rooms-katholiek gezin in Amsterdam. Hij raakte in de ban van de ideeën van Frederik van Eeden, de bekende schrijver van o.a. ‘De kleine Johannes’ en ‘Van de koele meren des doods’, die de huttenkolonie Walden in Bussum had opgericht. Deze kolonie had het doel een soberder leven op socialistische basis in de natuur te bewerkstelligen. De bekende schrijver was hiertoe waarschijnlijk geïnspireerd door zijn wandelingen in de omgeving van Vierhouten en Nunspeet, waar hij als aangetrouwd familielid van de Nunspeetse grootgrondbezitter Frank van Vloten vaak verbleef. Waarschijnlijk had hij daar de eenvoudige hutten en locomotiefhuisjes gezien in het gebied van de Zoom die hij als ideaal zag voor een simpel en eenvoudig leven in de natuur. Zo wenste hij te leven.
Theo Holdert kwam in 1912 in contact met Frederik van Eeden en werd aangesteld als diens secretaris. In deze periode kreeg Holdert visioenen van zijn eigen leven in de natuur, ver weg van de buitenwereld in een eigen soort ‘Walden’. Hij kocht op veilingen in fasen 12 hectare bos- en heidegrond in Hulshorst aan, waardoor hij uiteindelijk zijn droom kon verwezenlijken. Het waren grotendeels kale terreinen, want Holdert had niet genoeg geld om ook de bomen die er stonden te betalen. Deze werden door de verkopers omgehakt en verkocht, op een aantal geredde exemplaren na.
Holdert en zijn vrouw Gerda slaagden er in om binnen een paar jaar op het nog kale landgoed een huttenlandgoed te bouwen , waar gewerkt werd in de eigen groentetuinen en waar veelal door ruilhandel de meest noodzakelijke zaken aangeschaft werden. Een landgoed waar de hutten verhuurd werden aan rustzoekers, kunstenaars, wetenschappers en natuurliefhebbers. Meestal waren dit individualisten die hun leven op een soberder manier wilden inrichten. De natuur deed de rest: Na een paar jaar ontstond een bomenrijk boslandschap dat de plaats innam van de kale terreinen uit de begintijd. Tot op zeer hoge leeftijd bleven Theo Holdert en zijn vrouw Gerda wonen op het landgoed, zij het elk in een eigen hut. De vrijheidsdrang van Theo was te groot en die uitte zich ook in de wens zich in eenzaamheid, op zijn eigen manier, te wijden aan het schrijven, vertalen en het zingen van liederen. In 1979 overleed Theo op 97-jarige leeftijd, niet lang daarna gevolgd door Gerda.
Tot op de dag van vandaag bestaat Het Barrebos in de Hulshorster bossen nog steeds als symbool van nieuwe soberheid. Voor veel mensen in de huidige jachtige, materialistische en kapitalistische tijd is een plek als Het Barrebos nog steeds een verademing om als individualist te verblijven. Het landgoed wordt nog steeds beheerd door een kleinzoon en zijn vrouw van het echtpaar Holdert. De hutten staan er nog altijd, zij het hier en daar aangepast aan de moderne tijd. Stromend water en elektriciteit zijn nu vaak wel aanwezig. De strijd tegen de tand des tijds is zwaar, maar de liefde voor het landgoed is groot en zal hopelijk ook toekomstige generaties bezig houden. De hutten worden nu echter voor langere tijd verhuurd aan mensen die echt kiezen voor een ander leven, ongeacht politieke voorkeur, levenshouding of geloof. Een plek om helemaal tot rust te komen en waar men zichzelf volledig terug kan vinden. Verborgen in de natuur is Het Barrebos zelfs voor vele Hulshorsters nog steeds een onbekende plek.
Schrijfster Afke van der Toolen, die zelf gewoond heeft in een van de hutten, heeft een boek geschreven over de geschiedenis van het Barrebos. Het kreeg de titel: De Hutten van het Barrebos , een idealistische enclave op de Veluwe. ISBN: 978-90-8788-031-6 . Het boek, dat te bestellen is bij de boekhandel, beschrijft het bijzondere leven van de eigenzinnige Theo Holdert en zijn vrouw en de achtergrond van het idealisme dat ten grondslag ligt aan de stichting van het landgoed. Het is een prettig geschreven, interessant en ontroerend verhaal over een sprookjesachtig landgoed dat eigenlijk nog steeds zo goed past in de huidige tijd.
Door Bert Biesmeijer
Uit de Veluwse Courant
