‘Als je in de flow zit, gaat het makkelijker’
NUNSPEET – De huidige bezigheden van Andy van de Schootbrugge bewijzen weer eens dat bloed kruipt waar het niet gaan kan. ,,Het was best wel een klap voor mijn ouders dat ik niet ben doorgegaan met tekenen en schilderen. Ik was een jaar of 15 en ben toen gestopt met de privé schilderlessen die ik kreeg. Maar ja, ik was puber en vond op dat moment body building interessanter,’’ begint hij. Andy trainde veel, maar zegde uiteindelijk de body builders wereld vaarwel, om te gaan werken als toezichthouder in zwembad de Brake en als jongerenbegeleider. ,,Zo’n zes jaar geleden heb ik het jongerenwerk vaarwel gezegd, hoewel ik nog wel als hobby een klein sportschooltje voor jongeren run,’’ vervolgt hij. Het beroep dat hij zes jaar geleden fulltime is gaan beoefenen is dat van antiekrestaurateur en toen kwam de creativiteit weer naar boven borrelen. Andy: ,, Het heeft er misschien een beetje mee te maken dat ik uit een creatieve familie kom, waar piano werd gespeeld, getekend en geschilderd. Mijn broer, bijvoorbeeld, is tuinarchitect, dat is ook een creatief beroep, en ik moet zeggen dat het werken met jongeren ook enige creativiteit vraagt. Net als de reden waarom makers van de oude meubels hun werkstukken maakten, heb ik van binnenuit de neiging om te willen begrijpen wat de bedoeling is van iets. Dat willen begrijpen heeft me mijn leven lang geboeid.’’ In het verleden werkte Andy al samen met een collega in een atelier in Harderwijk, maar door de economische recessie, zo’n jaar of elf geleden, is daar de klad in gekomen. ,,Het restaureren van antieke meubelen is een beetje ‘out of the picture’, er zijn veel restaurateurs weg,’’ zegt Andy.
Als we zijn werkplaats inlopen valt meteen de speciale geur op, een mengsel van oude meubels, boenwas en oplosmiddel. ,,Ik ben hier bezig geweest met boullewerk’’, zegt Andy, terwijl hij bijna liefkozend met zijn hand over het pronkstuk, waarmee hij bezig was, gaat. ,,Boullewerk is vernoemd naar een Franse schrijnwerker die zo heette. Het is een techniek waarbij figuurtjes worden gezaagd uit laagjes die bestaan uit schildpad, koper en hout.’’ Dat roept meteen de vraag op of er nog wel aan materialen te komen is die nodig zijn om oude meubels te restaureren. Andy: ,,Schildpad werd veel gebruikt voor boullewerk, en daar is niet aan te komen, net als ivoor, wat ook veel werd gebruikt. Daarvoor kun je als alternatief soms been gebruiken. Verder heb ik een voorraad oude meubels liggen, waarvan ik het fineer af kan weken en opnieuw gebruiken. Ik moet soms lang zoeken naar bepaalde greepjes en knopjes en diegenen die ze nog op voorraad hebben, willen er vaak geen afstand van doen. Als het niet anders kan laat ik een mal maken van het betreffende onderdeel en laat ik dat uit messing gieten. Ik gebruik geen kunststoffen om iets na te maken, het moet wél authentiek zijn. En de schellak die ik nodig heb om te politoeren, kan ik gewoon in de winkel kopen. Schellak wordt overigens nog steeds gemaakt van de ontlasting van de schelluis. Elke keer wrijf ik handmatige met een dot katoen een laagje schellak over het hout. Hoe dikker de laag, hoe beter de poriën van het hout worden gevuld.’’ Andy heeft geen website, maar krijgt zijn klanten via via en middels zijn facebookpagina ‘Andyvandeschootbrugge’ en via Marktplaats. Daarnaast krijgt hij regelmatig werkstukken om te restaureren van een bevriende collega die het werk niet altijd zelf aan kan.
In het verleden kreeg Andy opdrachten die op locatie dienden te worden uitgevoerd. Andy:,, Ik heb wel in grachtenpanden gewerkt in Amsterdam en op een kerkhof in de buurt van Laren, dat zijn mooie herinneringen.’’ Andy is autodidact, hij heeft zichzelf het vak geleerd door te voelen, te kijken, te ontdekken en te begrijpen. ,,Maar ik heb ook veel geleerd van restaurateur Piet van Doornhof, voor wie ik dingen mocht restaureren. Ik heb alles als een spons in me opgezogen,’’ zegt hij. Eén van de mooiste dingen om aan te werken vindt Andy het inleggen van stukjes hout om de beeltenis weer mooi en compleet te maken. ,,Maar dan moet je wel goed in je vel zitten. Als je in de flow zit gaat het gemakkelijker. Eigenlijk is meubelrestaurateur een eenzaam beroep, je kunt niet even de mening van een collega vragen en dat is soms lastig’’, bekent hij. Het werk van Andy is begrijpelijkerwijs zeer tijdrovend. Door zijn ervaring weet hij doorgaans wel hoeveel tijd en kosten gemoeid zijn met de restauratie van een object. Andy: Ik doe veel werk voor klokkenmaker Piet van Apeldoorn uit Harderwijk, een heel goede en bekende klokkenmaker. ,,Ik heb voor hem pas een staande 17e -eeuwse klok gerestaureerd. De restaurator, waar Piet de klok van had gekocht, had wel verstand van het uurwerk, maar helaas niet van het houtwerk, die had hij met spuitverf behandeld. Het kostte mij drie dagen om met een oplosmiddel de spuitverf te verwijderen zodat de wortelnotenfineer weer te voorschijn kwam, die ook nog eens door worm was aangevreten. Ook het inlegwerk was beschadigd. Het is voor mij dan wel weer heel uitdagend om daar dan mee aan de gang te gaan.’’ Soms maakt Andy bijzondere dingen mee zoals die keer dat hij bij iemand een rozenhouten kast inkocht: ,,Ik zag aan de ogen van de man die het verkocht dat er méér achter zat en toen ik de kast helemaal had gerestaureerd, heb ik hem laten komen om hem de kast te laten zien. Met tranen in zijn ogen heeft hij de kast weer van me teruggekocht en bleef het stuk toch in de familie.’’ Andy vindt het jammer dat antieke meubels niet meer zo populair zijn. ,,De ketting wordt verbroken, veel kinderen hoeven die erfstukken niet meer, het moet allemaal functioneel zijn tegenwoordig.’’ Andy is altijd geïnteresseerd in oude klokken en mooi ingelegde meubelen. ,,Ik kom er graag naar kijken als dat mag,’’ besluit hij.
Uit de serie ‘Passie voor…’ van de Veluwse Courant
Door Ank Herstel
Passie
Het Latijnse woord ‘passio’, waar het woord passie vandaan komt, betekent hartstocht. Een passie is dus iets wat je met heel je hart doet. Dat kan een hobby zijn zoals fotograferen, schilderen, zeilen of wandelen, maar het kan net zo goed zijn dat je baan je passie is of je zorg voor het milieu. Het volgen van je passie geeft voldoening en laat je hart sneller kloppen. Lezers die in de Veluwse Courant over hun passie willen vertellen kunnen een berichtje sturen naar redactie@develuwsecourant.nl
