NUNSPEET – Gisteren was het 78 jaar geleden dat Nunspeet door de Canadezen werd bevrijd. Traditiegetrouw is er dan op deze dag bij het Canadees monument aan de Laan een korte herdenkingsplechtigheid. Burgemeester Celine blom hield een toespraak. Kransen werden gelegd door het college van B&W en door het Comité Thank You Canada en de Vereniging van Oud militairen en Veteranen, contact Oud Mariniers en de Bond van Wapenbroeders. Bloemen werden gelegd door leerlingen van CNS de Morgenster. De Nunspeetse Harmonie verleende muzikale medewerking.
Toespraak Burgemeester Celine Blom:
Ieder jaar staan we op de avond 19 april een moment stil op deze plek bij dit monument. Hier herdenken we dat na 5 moeilijke jaren van onderdrukking wij in Nunspeet – nu 78 jaar geleden – onze vrijheid herkregen. Daar zijn vele offers voor gebracht. Vele jonge mannen van overzee verlieten hun eigen vertrouwde omgeving om ver van huis te vechten voor de vrijheid van mensen die ze niet kenden.
Het jaarlijkse herdenken is belangrijk. De boodschap van vrede en vrijheid moet door blijven klinken. De groep mensen die de bevrijding echt heeft meegemaakt wordt steeds kleiner. Daarom is het zo belangrijk om de fakkel brandende te houden. We mogen nooit vergeten wat er in de donkere oorlogsjaren is gebeurd, maar bovenal moeten we het als een opdracht zien om blijvend te werken aan vrede en vrijheid. Waar dan ook, jong en oud.
Ik ben erg blij met de aanwezigheid van veel jongeren vanavond. We staan hier bij het Canadese monument van de Lord Strathcona’s Horse Division, het regiment dat Nunspeet 78 jaar geleden bevrijdde. Op het monument staat de tekst: “Without the past, the present has no future”. Zonder verleden heeft het heden geen toekomst! Een tekst met een opdracht aan ons allen. Dat we samen, ieder op zijn of haar plek in onze Nunspeetse samenleving ons inzetten voor respect en vrijheid.
De oorlog leek zo ver weg en zo lang geleden. Maar het afgelopen jaar kwam het toch dichterbij. De zinloze en geweldadige oorlog in Oekraïene zorgde voor een grote vluchtelingenstroom. Huizen en scholen werden kapotgeschoten. Mensen moesten vluchten.
Leeftijdgenoten van jullie jongens en meisjes moesten hun eigen omgeving achterlaten en werden liefdevol opgevangen, ook in Nunspeet. Daar kun je je bijna geen voorstelling van maken wat dat betekent. Je eigen huis, je eigen school en dorp noodgedwongen door zinloos oorlogsgeweld verlaten en vluchten naar een verre en onbekende plaats.
Voor ons als Nederlanders hebben de jaren van oorlog en bezetting duidelijk gemaakt wat het betekent als de democratie terzijde wordt geschoven. Als rechten en vrijheden van burgers worden afgenomen.
Wat er gebeurt als groepen mensen systematisch worden buitengesloten, vervolgd en vermoord. We moeten ons terdege beseffen dat onderdrukking en oorlog het gevolg is van het handelen van mensen. En dat vrijheid broos is.
‘Nooit meer oorlog’, zo klonk het in 1945 over de wereld, uiteraard ook in ons land. Maar er was en is meer nodig. Vrede tussen mensen en volken is niet genoeg. Hoe belangrijk vrede ook is, het gaat om vrijheid. Vrij kunnen leven zonder angst of vrees. Dat begon in Nunspeet op 19 april 1945, maar dat gaat in feite door tot op vandaag.
Laten we ook vooral de jongere generatie zo veel mogelijk over de oorlog blijven vertellen. Opdat onze kinderen leren hoe kwetsbaar, maar ook hoe sterk we samen zijn. Laten we hen leren dat vrijheid een groot goed is. Vrijheid spreken we af. Voor onszelf, voor hen die voor ons hebben gestreden en voor hen die nog steeds voor vrijheid vechten!
Vrijheid is een werkwoord. We kijken bij de waardevolle herdenkingen niet alleen terug in de tijd, maar vooral ook vooruit. We sluiten onze ogen niet voor die plekken in de wereld waar de vrijheid geweld wordt aangedaan. Met elkaar willen we ieder jaar opnieuw bij de herdenkingen een duidelijk signaal afgeven. Wij staan voor vrijheid! Dat doen we vanavond. Op de avond van 4 mei herdenken we in het hele land in stilte onze bevrijders en de slachtoffers van het oorlogsgeweld. En op 5 mei vieren we samen vol overtuiging onze vrijheid!
Het is fijn dat ieder jaar weer zo velen de verschillende momenten van herdenken en vieren bijwonen. De belangrijke boodschap van vrijheid en respect moeten we onderhouden. Ieder jaar opnieuw!
Ik sluit af. Leerlingen van de CNS basischool De Morgenster hebben dit Canadese herdenkingsmonument geadopteerd. Op school hebben ze aandacht besteed aan de bevrijding en het belang van herdenken. Zo hebben ze ook een gedichtenwedstrijd gehouden. We gaan nu luisteren naar Mila en Michelle, die elk hun zelf gemaakte gedicht gaan voordragen.
