Een slaperig dorp, een nachtelijke inbraak en een verloren meesterwerk. Het klinkt als de plot van een spannende roman, maar het is precies wat er in 1977 gebeurde in Nunspeet. Destijds verdween het schilderij ‘Aardappelrooien op de Zoom’ van Edzard Koning samen met tien andere werken uit het oude gemeentehuis. Nu, bijna een halve eeuw later, keert het doek terug naar zijn geboortegrond.
NUNSPEET – Op de ochtend van 26 mei 1977 arriveerde burgemeester Smith in een gemeentehuis dat een stuk leger was dan de avond ervoor. Inbrekers hadden via een raam aan de achterkant toegang verschaft en wisten ongezien te verdwijnen met elf schilderijen, waaronder het geliefde Aardappelrooien op de Zoom. De politie stond voor een raadsel, en hoewel de plaatselijke krant Nunspeet Vooruit een oproep plaatste, bleef het spoor onzichtbaar. De werken leken voorgoed verloren.
Maar tijden veranderen. Wat toen onmogelijk leek, werd dankzij het internet werkelijkheid. De Virtuele Oudheidskamer Nunspeet zette een oude krantenscan over de diefstal online, compleet met een foto van het gestolen schilderij. Dat trok de aandacht. Reacties stroomden binnen, en enkele kunstliefhebbers wezen naar een schilderij met een opvallend gelijke voorstelling: een groep arbeiders die aardappelen oogsten op een Veluwse akker. Was dit het verloren werk?
Eigenlijk tekende de tijd een spoor uit en leidde naar een verrassende ontdekking. Het schilderij, inmiddels omgedoopt tot ‘Potatoe Digging’, was in 2000 zonder problemen verkocht bij veilinghuis Glerum in Amsterdam. Vervolgens hing het zelfs pontificaal in tentoonstellingen in Barneveld en Harderwijk, zonder dat iemand het herkende als het gestolen meesterwerk. Uiteindelijk belandde het in 2014 bij een particuliere verzamelaar, die het verhaal kende en besloot het doek zijn thuis terug te geven.
De verzamelaar, die anoniem wil blijven, verwoordt zijn beslissing treffend: “Ik ken geen ander werk van Edzard Koning dat zo verbonden is met Nunspeet, zowel qua thema als herkomst. De tentoonstelling in het Noord-Veluws Kunstmuseum is een prachtige gelegenheid om het schilderij naar huis te brengen.”
En zo is het doek, na 47 jaar en een reis door handen, galeries en musea, weer terug in Nunspeet. Vanaf nu prijkt het als een van de hoogtepunten op de tentoonstelling Edzard Koning – Verdroomd impressionisme in het Noord-Veluws Kunstmuseum. Een meesterwerk dat niet alleen de aardappelen, maar ook het rijke verhaal van de Veluwe oogst.
En die elf andere gestolen schilderijen? Misschien ligt hun verhaal ook ergens verborgen, wachtend om op een dag opnieuw geschreven te worden.
Afbeeldingen van die andere schilderijen ook maar eens rond laten op het www gebeuren , wie weet.