De Zwarte Dame uit Kampen ligt ongenaakbaar in de glinsterende IJssel. Er is maar liefst vier jaar gewerkt om deze publiekstrekker te reconstrueren naar het voorbeeld van de authentieke Kamper Kogge uit 1340 die tevoorschijn kwam na de drooglegging van de Flevopolders, de vroegere Zuiderzee. Bij de bouw van de Kamper Kogge, die in 1994 begon, is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van middeleeuwse materialen en technieken. De Zwarte Dame is het oudste nagebouwde varende schip van Nederland. Het schip wordt momenteel gebruikt voor het maken van dagtochten en andere reizen. De Koggewerf is de hele week vrij toegankelijk voor publiek en op afspraak is een bezoek ook mogelijk, evenals aan het kleine museum wat op de werf te vinden is. Er zijn altijd wel vrijwilligers aanwezig die graag over ‘hun’ Kamper Kogge vertellen. www.kamperkogge.nl De Koggewerf is met openbaar vervoer goed bereikbaar en wie met de auto komt kan die gratis parkeren in parkeergarage Buitensingel, recht tegenover de werf. De Zwarte Dame is één van de vele redenen om een bezoek aan Kampen te brengen, maar wat een bezoek echt een meerwaarde geeft is het bezoeken van de stad onder leiding van een gids. Het enthousiasme van stadsgids Harry van Dijk ken geen grenzen als hij tijdens de rondwandeling honderd uit vertelt over de geschiedenis van Kampen, waar volgens zijn zeggen in het verleden het geld tegen de kademuren aanklotste. Dit kwam mede door de Kogge, het schip kon grote ladingen kon vervoeren en vormde een schakel in de handel van de steden in Noordelijk Europa. Steden waren met elkaar verenigd in het Hanzenverbond; Kampen werd daar in 1441 lid van. De handel in zout, graan, hout, haring, wijn, laken en pelzen floreerde dusdanig dat er stadsmuren verschenen en monumentale koopmanshuizen gebouwd konden worden. Huizen en gebouwen waar de rijkdom en allure van af spatte.
De talloze ambachtslieden en fabrieken die zich in Kampen vestigden in de middeleeuwen hebben duidelijk hun sporen nagelaten. Door het dichtslibben van de IJssel is het bergafwaarts gegaan met de rijkdom in de stad, maar de IJssel is weer in trek gekomen doordat het watertoerisme tegenwoordig hoogtij viert. We lopen achter Harry aan door stille en verborgen binnentuinen, waar het stadsgeluid alleen nog maar in de verte hoorbaar is. Bij elke tuin hoort een verhaal, wat Harry smakelijk vertelt. Het kleinste huisje van Kampen ligt aan de Burgwal op nummer 98. Volgens Harry is dit het kleinste huisje van Nederland, al denkt Amsterdam daar volgens hem anders over. Met een breedte van 1,4 meter en een diepte van 4,5 meter is het een wonder dat daar ooit een gezin met drie kinderen in woonde. Bij Touristinfo aan de Oudestraat zijn diverse rondleidingen en arrangementen te reserveren. Elke vrijdag-, zaterdag-, en zondagmiddag om 14.00 uur is er een mogelijkheid om voor tien euro per persoon een stadswandeling met een gids te maken. Aanmelden kan via touristinfokampen@gmail.com. Wie liever op eigen houtje de stad bekijkt kan bij Touristinfo diverse stadswandelingen op papier verkrijgen, maar het is ook mogelijk om de gratis Kampen Stadsgids app te downloaden.
De oude Hanzestad is eigenlijk een soort van openluchtmuseum, waar verleden en heden op een prachtige manier met elkaar verweven zijn. De stad is een wirwar van verstilde hofjes, straatjes en steegjes, waar telkens weer zicht komt op de IJssel en de bijbehorende reuring op het water. In de Oudestraat, één van de meest belangrijkste straten van de stad is een keur aan winkels, boetiekjes en restaurantjes te vinden en omdat de stad niet zo heel erg groot is, is het gemakkelijk om tijdens de ontdekkingstocht door Kampen af en toe ergens uit te blazen en een drankje te doen of een hapje te eten. Koffie- of theeliefhebbers kunnen daarbij niet om het monumentale pand van De Eenhoorn in de Oudestraat heen. Hier drink je koffie, zoals het nergens anders smaakt. De bonen worden ter plekke gebrand en dat proef je en ruik je. Maar ook theeleuten zullen hier zeker slagen bij de enorme keus aan theespecialiteiten. Daarnaast zijn er leuke koffie- en theecadeautjes te koop. In hetzelfde pand als waarin De Eenhoorn is gevestigd, alleen een deurtje verder is sigarenfabriek De Olifant te vinden. Tijdens een rondleiding zie je één van de laatste sigarenmakers van ons land aan het werk. Reserveren kan via https://eenhoorn/eu/nl/. Aan de Voorstraat 20 is ’t Huys der Kunsten & Biermuseum gevestigd. In het huis waar vroeger de voorname burgers woonden worden historische bieren geschonken en verhalen verteld. Liefhebbers van ikonen mogen het historische klooster aan de Buiten Nieuwstraat niet missen. Binnen is een uniek Ikonenmuseum te vinden. www.ikonenmuseumkampen.nl Eén dag Kampen is echt veel te kort om alles te bekijken, maar het Stedelijk Museum Kampen is een must. De Voormalige Synagoge aan de IJsselkade maakt ook deel uit van het Stedelijk Museum Kampen en doet dienst als expositieruimte. Stadsarchitect Nicolaas Plomp bouwde de synagoge in 1847. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de meeste Joden uit Kampen gedeporteerd. Aan de buitengevel is een marmeren plaat aangebracht waar de namen van de omgebrachte Joodse burgers op vermeld staan. Daarnaast is er in de synagoge een permanente tentoonstelling waarin de Joodse geschiedenis van Kampen wordt getoond. In het oude stadhuis van Kampen is het Stedelijk Museum gevestigd. Thema’s als water, geloof, rechtspraak en het Huis van Oranje geven een beeld van de verschillende tijdperken. In de monumentale Schepenzaal werd eeuwenlang recht gesproken. In de zaal, die sinds 1545 onveranderd is gebleven is de sfeer nog bijna te proeven. Ook in het Stedelijk Museum Kampen is het mogelijk om het museum onder leiding van een gids te bezoeken. www.stedelijkmuseumkampen.nl. Dit leuke stadje is nog niet door het grote toerisme ontdekt en is het waard om op ontdekkingstocht te gaan. www.visitkampen.nl
Door Ank Herstel
Foto Maarten van de Biezen
