NUNSPEET- Als klein jochie mocht de nu 60- jarige Hans Jaket vaak met zijn vader mee naar zijn werk. Zijn vader was gelegerd in de Generaal Winkelman Kazerne in Nunspeet en werkte daar als sportinstructeur. Hans: ,,Ik bewaar goede herinneringen aan de keren dat mijn vader me meenam. Het maakte als kind veel indruk op me als we de kazerne naderden. Vanaf de weg kon je dan de grote poort met de hekken al zien, waar dan iemand van de marechaussee op wacht stond. Mijn vader toonde zijn pasje en we mochten door. Ik mocht wel eens mee met een Nekaf jeep, mijn vader zette een parcours uit en dan kreeg ik een militaire helm op. En als de militairen de stormbaan op moesten van mijn vader, deed ik ook mee, maar ik was veel sneller! In die tijd maakte ik ook kennis met allerlei legervoertuigen, vooral de Dikke Daf vond ik prachtig. Die maakte zo’n mooi geluid, je snuift het bijna op.’’ Volgens Hans stroomt er groen bloed door zijn aderen, niet alleen zijn vader, maar ook zijn broer waren beroepsmilitair. Zelf voldeed hij zijn dienstplicht, maar daarna ging hij weer terug naar de goede baan die hij toen had. ,,In de loop der jaren is de interesse in het militaire bestaan altijd gebleven. Zo hebben mijn echtgenote en ik een WO2 oorlogsgraf in België geadopteerd. Eens per jaar leggen wij een bloemstuk op het graf van S.Sgt King E. Bailey, die op 18 november 1944 in het Hürtgenwald sneuvelde. Zijn familie in Amerika is ons heel dankbaar dat we dat doen. Ik heb jaren meegedaan aan ‘levende geschiedenis’. Samen met de groep beeldden we dan een US eenheid uit de Tweede Wereld Oorlog uit, uiteraard compleet in bijbehorende kleding. Zelfs mijn vrouw speelde na verloop van tijd als burgervrouw mee. Ze had dan kleding uit die tijd aan en liep achter een kinderwagen uit die tijd. Soms liepen we in het spel gearmd’’, lacht Hans. ,,In die hoedanigheid gaven we voorlichting aan scholen en waren we bijvoorbeeld te zien bij de jaarlijkse Regionale Veteranendag. Dan maakten we heel wat los bij de ouderen die de oorlog hebben meegemaakt’’, vervolgt hij. Samen met zijn compagnon Gerrit-Jan Kattenberg runt hij het DUPM, wat staat voor Defensie Uniform Privé Museum. Voorlopig is dit digitaal te zien op www.dupm.nl maar ze zijn voornemens een fysiek museum op te zetten elders in het land.
Daarnaast was Hans jarenlang een fanatieke modelspoorbouwer, maar na verloop van tijd ebde de interesse toch weg. Hij maakt nog wel schaalmodellen die een link hebben met de 2e Wereld Oorlog, zoals het tafereel dat een weergave is van D-Day dat op zijn hobbykamer staat te pronken. Door veranderde omstandigheden kan Hans niet meer deelnemen aan de levende geschiedenis, maar ondertussen gloort er hoop voor hem in de vorm van een nieuwe uitdaging. ,,Een paar weken geleden kwam ik op internet een schaalmodel tegen van de Dikke Daf’’, vertelt hij. Hij haalt het bouwmodelletje uit de vitrinekast en laat zien hoe mooi en precies het is gemaakt. ,,Hij is zo mooi, ik ben er verrukt van. De Dikke Daf werd gebruikt als transportvoertuig en terreinvoertuig. Door de speciale constructie van de achterwielophanging kwam hij nooit vast te zitten en door de schuin oplopende voorkant baande hij zich als het ware zelf een weg door het glooiende terrein’’, legt hij uit.
Het model, wat Hans kocht, is gemaakt op een schaal 1:87, een schaal die veel gebruikt wordt in de modelspoorbouw. Dat bracht hem op het idee om een tafereel uit zijn jeugd te gaan nabouwen. De Generaal Winkelman Kazerne werd begin jaren ’50 gebouwd en toen na het einde van de Koude Oorlog de kazerne nutteloos werd, in 2004 gesloopt. De wegen, de rioleringen en het leidingnetwerk werd in 2006 verwijderd, waarna het complex in 2007 werd overgedragen aan Staatsbosbeheer. Hans: ,,Er loopt nog een bospad doorheen als je op de kruising Vierhouten – Stakenberg richting Staverden gaat. Ik ben nog steeds van plan om een keer het terrein in te gaan om te zien of ik nog iets kan herkennen. Overigens is het borstbeeld van Generaal Winkelman verplaatst naar legerplaats de Harskamp, die vanaf dat moment ook de naam Generaal Winkelmankazerne kreeg.’’
Het plan van Hans is om de komende tijd de in- en uitgangspoort, het wachtgebouw en wachthokjes, tot aan het borstbeeld van generaal Winkelman op schaal 1:87 te gaan nabouwen. Het is uiterst belangrijk dat het diorama er zo realistisch mogelijk uit gaat zien, want Hans heeft geen zin in het commentaar van de in zijn ogen ‘azijnzeikerds’ die altijd wel ergens commentaar op hebben. Daarom is hij een speurtocht begonnen naar de originele bouwtekeningen van het wachtgebouw. Er zijn al mailtjes verstuurd naar het Nationaal Archief en het Nationaal Instituut voor Militaire Historie in de hoop de bouwtekeningen te achterhalen. ,,Met de originele bouwtekeningen kan een kennis van me, die in het bezit is van een 3D printer, een exacte kopie maken’’, zegt hij. Maar inmiddels is gebleken dat voornoemde instanties de benodigde bouwtekeningen niet hebben, dus de speurtocht gaat verder.
Het diorama moet uiteindelijk een afmeting van ongeveer 1000 bij 500 cm krijgen want het geheel moet te vervoeren zijn. Hans is van plan om het diorama te zijner tijd te gaan tentoonstellen, bijvoorbeeld als de modelspoorvereniging, waar hij jaren lang lid van is geweest, een open dag heeft, of bij speciale gelegenheden die het Ministerie van Defensie organiseert. Rondom het diorama wil hij een display met herinneringen aan de Generaal Winkelman Kazerne realiseren. Daarom doet hij een oproep aan iedereen die in deze kazerne gelegerd is geweest om eens in de fotoalbums te duiken en te zien of er bruikbare foto’s van de kazerne en de mensen die er werkten in zitten, die hij kan gebruiken bij de display die hij voor ogen heeft. ,,Ik zoek foto’s van het kazerneterrein, van voertuigen en van het sportgebouw en van militairen die aan het sporten zijn. Daarnaast zoek ik tastbaar materiaal zoals schildjes, maar ook bijvoorbeeld kantoorbenodigdheden zoals een typemachine en telefoon, eigenlijk kan ik alles gebruiken dat uit de Generaal Winkelman Kazerne afkomstig is. Het kazernecomplex heeft voor veel mensen een onuitwisbare herinnering achtergelaten en om te voorkomen dat die vervaagt wil ik het diorama met bijpassende display realiseren’’, zegt hij. Wie iets heeft dat een link heeft met de Generaal Winkelman Kazerne, kan een mail sturen naar Hans Jaket, hj.jaket@gmail.com.
Door Ank Herstel
Uit de Veluwse Courant van september 2021
